14 Απριλίου 1897 – 15 Φεβρουαρίου 1963
Τόπος γέννησης: Buenos Aires, Argentina
Ψευδώνυμο: -
Μουσικό όργανο: Βιολί
O Edgardo Donato ήταν ένας λαμπρός συνθέτης, μουσικός και καλλιτεχνικός διευθυντής ορχήστρας tango. Οι συνθέσεις του αριθμούνται σε παραπάνω από 400 ενώ το στυλ του χαρακτηρίζεται ως ιδιαίτερα ρυθμικό και παιχνιδιάρικο.
---------- Τα Πρώτα Χρόνια ----------
Ο Donato Edgardo Felipe Valerio όπως ήταν το πλήρες όνομα του, γεννήθηκε στην πόλη του Buenos Aires μια ανοιξιάτικη ημέρα του Απριλίου του 1897. Συγκεκριμένα, γεννήθηκε στην γειτονιά του San Cristobal που βρίσκεται στο βόρειο τμήμα της πόλης του Μπουένος Αϊρες. Ήταν ένα από τα εννέα παιδιά των Donato Ernesto και Egilda Cafagna, που ήταν Ιταλικής καταγωγής. Ο πατέρας του, Ernesto, είχε πάθος με την μουσική και ήξερε να παίζει μαντολίνο και βιολοντσέλο. Έτσι δεν μας κάνει καθόλου εντύπωση που εκτός από τον μικρό Edgardo, άλλα δύο αδέρφια του ακολούθησαν μουσική καριέρα από μικροί. Πρόκειται για τον Ascanio που ήταν τσελίστας και συνθέτης και τον Osvaldo που ήταν πιανίστας και συνθέτης επίσης. Η οικογένεια Donato μετακόμισε στην πόλη του Μοντεβιδέο που είναι η πρωτεύουσα της Ουρουγουάης, όταν ακόμα ο Edgardo ήταν μικρός.
Στα δέκα του χρόνια άρχισε να σπουδάζει μουσική με τον πατέρα του και αργότερα σπούδασε σε ένα ωδείο ονόματι Franz Liszt. Όταν ήταν 21 ετών ήταν έτοιμος να εργαστεί ως επαγγελματίας μουσικός και έτσι ξεκίνησε με τον πατέρα του στο χώρο της όπερας. Ο μικρός Edgardo, στις παραστάσεις, συνήθιζε να φοράει πουκάμισο με άκαμπτο γιακά και έπαιζε μουσική με πολύ σοβαρό βλέμμα, παρά το γεγονός ότι ήταν χιουμορίστας. Σύντομα, όμως, κατάφερε να απελευθερωθεί από αυτόν τον ζυγό και εντάχθηκε -πάντα στο Μοντεβιδέο- στην ορχήστρα του Negro Quevedo, ενός Αργεντίνου μπαντονεονίστα, με την ιδιαιτερότητα ότι στο πιάνο ήταν επικεφαλής ο Enrique Delfino, ένας από τους σημαντικότερους πιανίστες της ιστορίας του tango. Το 1919, συμμετείχε στην ορχήστρα του Carlos Warren, την πρώτη στη χώρα αφιερωμένη στην μουσική τζαζ. Σε κάποιες παραστάσεις, η ορχήστρα του Warren εναλλασσόταν με την ορχήστρα του Eduardo Arolas και, κάτω από αυτές τις συνθήκες, γνώρισε τον βιολονίστα Roberto Zerrillo με τον οποίο θα συνεργαζόταν με μεγάλη επιτυχία, όπως θα δούμε στην συνέχεια.
Το 1922, συνέθεσε την πρώτη του επιτυχία, το tango «Julián», σε στίχους του José Panizza, αφιερωμένο στον ηγέτη της Ουρουγουάης Julián González. Ο Donato προσπάθησε να πουλήσει τα δικαιώματα του tango του για είκοσι πέσος (και αργότερα για λιγότερα) αλλά δεν τα κατάφερε. Τελικά το δημοσίευσε για λογαριασμό του. Όμως, δύο χρόνια αργότερα έφτασε στην επιτυχία, μετά την ερμηνεία στο θέατρο από την ηθοποιό Iris Marga και την ηχογράφηση που έκανε η δημοφιλής τραγουδίστρια Rosita Quiroga, στο Μπουένος Άιρες.
Το 1923 κυκλοφόρησε τα νούμερά του «Corazoncito de oro», «Beba» και «Muchacho», όλα σε στίχους του Celedonio Flores. Λίγο αργότερα, συνέθεσε αυτό που θα ήταν ένα από τα tango με τις περισσότερες ηχογραφήσεις στον κόσμο στην ιστορία του είδους: το "A media luz", το οποίο μαζί με τα "La cumparsita", "El choclo" και "Caminito" θα γινόταν το παράδειγμα της μουσικής του River Plate. Όπως ο ίδιος είχε αναφέρει κάποτε: «Έγραψα το ‘A media luz’ κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού με τραμ», και πρωτοπαρουσιάστηκε στο Μοντεβιδέο, σε μια μουσική επιθεώρηση με το όνομα Su majestad la revista, με τραγουδίστρια την Χιλιανή Lucy Clory. Λίγο αργότερα ηχογραφήθηκε ξανά από τους Firpo, Canaro και Gardel. Στη συνέχεια συνέθεσε τα «Oiga» και «T.B.C.», έναν τίτλο εμπνευσμένο από ένα πολύ ιδιαίτερο κλαμπ του Μοντεβιδέο.
Το 1927, δημιούργησε μια ορχήστρα με το όνομα Donato-Zerrillo, με τη σύνθεση των Héctor María Artola, Juan Turturiello και Héctor Gentile, στο μπαντονεόν. Στα βιολιά ήταν ο Donato, ο Zerrillo και ο Armando Julio Piovani (ο οποίος τραγουδούσε επίσης), στο πιάνο ο Osvaldo Donato, στο τσέλο ο Ascanio Donato και ο A. Bancalá στο κοντραμπάσο. Έκαναν το ντεμπούτο τους στο Μοντεβιδέο στις 14 Ιουλίου 1927, όπου τους άκουσε ο ιμπρεσάριος του κινηματογράφου Select Lavalle του Μπουένος Άιρες και εντυπωσιάστηκε τόσο που τους προσέλαβε να παίξουν για μια σεζόν στο διάσημο αυτό κινηματογράφο. Έπαιζαν εκεί μέχρι το 1930 και η διαφήμιση τους ανήγγειλε ως «Οι 9 Άσσοι του Tango, η πιο εντυπωσιακή ορχήστρα ιθαγενών tango που ακούστηκε ποτέ».
(Οι 9 Άσσοι του Tango)
Αργότερα ο τραγουδιστής Luis Díaz ενσωματώθηκε στην ορχήστρα και τελικά ηχογράφησαν για την δισκογραφική εταιρεία Brunswick. Ο Luis Díaz εμφανίστηκε σε είκοσι από τα πενήντα tango που κυκλοφόρησαν. Το 1930, μετά από μια σύντομη περιοδεία με την τραγουδίστρια Azucena Maizani, η ορχήστρα διαλύθηκε. Αν έπρεπε να κάνουμε μια σύγκριση μεταξύ της ορχήστρας Donato-Zerrillo με τη μετέπειτα ορχήστρα του Edgardo Donato, θα παρατηρούσαμε ότι η πρώτη ήταν πιο περιορισμένη μουσικά, με παύσεις και με λιγότερη προβολή των οργάνων. Αντίθετα, η ορχήστρα του Edgardo Donato είχε μια φράση τυλιγμένη σε ευρύτερη δυναμική, όπου αναδεικνύονταν τα bandoneons και οι συχνές παρεμβάσεις του Donato ως σολίστ. Ο Donato ήταν ένα αληθινό παράδειγμα του στυλ που ανέπτυξε ο El Pibe Ernesto, δηλαδή ο Ernesto Ponzio.
---------- Η Χρυσή Εποχή ----------
O Edgardo Donato, ως σόλο πλέον διευθυντής ορχήστρας, άρχισε να ηχογραφεί για τη Brunswick και έπαιζε σε διάφορους κινηματογράφους και θέατρα. Έπαιζε επίσης, στο Ραδιοφωνικό σταθμό ‘LS9 Radio La Voz del Aire’, με την σύνθεση ορχήστρας: Juan Turturiello, Vicente Vilardi και Miguel Bonano, στο μπαντονεόν. Edgardo Donato, Armando Julio Piovani και Pascual Humberto Martínez, στα βιολιά. Ο Osvaldo Donato στο πιάνο, ο Ascanio Donato στο τσέλο και ο José Campesi στο κοντραμπάσο. Τραγουδιστές του ήταν οι estribillistas (τραγουδιστές ρεφρέν): Luis Díaz, Antonio Rodríguez Lesende, Carlos Viván και ο Teófilo Ibáñez. Σε μια περίπτωση τον συνόδευσε και ο Agustín Magaldi στο tango «Vagabundo». Για την εταιρεία Brunswick ηχογράφησε πάνω από 130 κομμάτια. Στις 9 Δεκεμβρίου 1932 μεταπήδησε στην δισκογραφική εταιρεία Victor και ηχογράφησε το "El Huracán", με τον νέο του τραγουδιστή, Félix Gutiérrez. Συνεργάστηκε με την Victor μέχρι το τέλος, εκτός από μια σύντομη παραμονή στην εταιρεία Pampa, κυκλοφορώντας έτσι συνολικά πάνω από 400 ηχογραφήσεις! Η ορχήστρα του Edgardo Donato ήταν μια από αυτές που συμπεριλήφθηκαν στην ταινία «Tango» το 1933, την πρώτη ταινία tango στην ιστορία του αργεντίνικου κινηματογράφου. Την ίδια χρονιά, εμφανίστηκε επίσης στην ταινία Los tres berretines, στην οποία πρωταγωνιστούσαν οι Luis Sandrini, Luis Arata και Luisa Vehil. O Edgardo συνέθεσε soundtracks για διάφορες ταινίες και, μεταξύ αυτών, ξεχωρίζουν οι παρτιτούρες του για τις ταινίες Riachuelo, Picaflor και Así es el tango. Οι εμφανίσεις του στο ραδιόφωνο ήταν συνεχείς, όπως επίσης αυτές που έκανε σε καμπαρέ και κλαμπ. Η ορχήστρα του και το όνομα του Edgardo Donato θεωρείται προπύργιο για την ιστορία και επίδραση του tango.
Το 1944, εκτός από τις συναυλίες με την ορχήστρα του, δημιούργησε ένα κουαρτέτο, τους «Los Caballeros del Recuerdo», αποτελούμενο από τον Francisco Pracánico, στο πιάνο, τον Anselmo Aieta στο bandoneon και τα βιολιά των Donato και Domingo Donnaruma. Το 1945, ο αδελφός του Osvaldo δημιούργησε τη δική του ορχήστρα παίρνοντας μαζί του ένα μεγάλο αριθμό των μουσικών του. Εξαιτίας αυτού, ο Donato αναγκάστηκε να αναδιοργανώσει την ορχήστρα, προσλαμβάνοντας έτσι τον Ernesto Rossi (Tití) ως πρώτο μπαντονεόν και ενορχηστρωτή και τον Julián Plaza, επίσης στο μπαντονεόν. Το πρώτο βιολί ήταν ο Rolando Curzel και πιανίστας ο Bernardo Blas. Επέστρεψε στον κινηματογράφο με μια ταινία που ήταν σύμβολο εκείνη την περιόδο, την «Pelota de trapo». Σε αυτή την παράσταση συνόδευσε τον τραγουδιστή Oscar Fuentes.
---------- Τα Yπόλοιπα Χρόνια----------
Ήταν συνθέτης περισσότερων από διακόσιων κομματιών, μερικά από τα οποία θεωρούνται κλασσικά, όπως για παράδειγμα τα: «A media luz», «Julián», «Muchacho», «El huracán» και άλλα, επίσης σημαντικά, όπως το «Se va la vida», «Por mi viejita», «El acomodo», «Mi serenata», «Beba», «Volvé», «Cartón ligador», «Riachuelo», «Pobre soñador», «El lengue», «Bigotito», « Se va la lancha» και «Pensalo bien». Εκτός από τους προαναφερθέντες τραγουδιστές, στην ορχήστρα του είχε επίσης τη συνεργασία των Antonio Maida, Hugo Del Carril (που έκανε το δισκογραφικό του ντεμπούτο), Juan Alessio, Horacio Lagos, Lita Morales και του εξαίρετου μουσικού και τραγουδιστή της Ουρουγουάης Romeo Gavio (Romeo Gavioli).
---------- Το Mουσικό Στυλ ----------
Η μουσική του Edgardo Donato είναι κατάλληλη για χορό! Χαρακτηρίζεται ως ιδιαίτερα ρυθμική, με όμορφες μελωδίες και μερικές ιδανικές στιγμές για παιχνίδι μεταξύ των χορευτών! Επίσης αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι ο Donato ήταν από τους πρώτους μαέστρος που είχε προσθέσει και τραγουδίστριες στην ορχήστρα του. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η εκπληκτική Lita Morales που με τα βελούδινα φωνητικά της, προσέδιδε λάμψη και κομψότητα στην ορχήστρα του Donato.